Tác giả: Thường trực Hội đồng nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh và Đài Truyền hình Thành phố Hồ Chí Minh
Tiếp nối chương trình “Nói và Làm” do Thường trực Hội đồng nhân dân Thành phố khóa VII phối hợp với Đài Truyền hình Thành phố thực hiện vào mỗi tháng, nhằm tiếp tục tạo thêm kênh thông tin giúp tăng cường hoạt động đối thoại, chất vấn để hiểu thêm thực trạng và có giải pháp hiệu quả, Thường trực Hội đồng nhân dân Thành phố đã phối hợp với Đài Truyền hình Thành phố tổ chức Chương trình “Lắng nghe và Trao đổi”, đây là diễn đàn đối thoại trực tiếp với Nhân dân được truyền hình trực tiếp định kỳ vào lúc 09 giờ sáng Chủ nhật tuần đầu tiên của tháng với thời lượng 90 phút. Chương trình gồm 2 phần: Phần “Lắng nghe” nhằm đánh giá thực trạng, nghe các ý kiến, kiến nghị của cử tri; Phần “Trao đổi” để thông tin làm rõ những nội dung đã thực hiện, đề xuất các giải pháp cần làm trong thời gian tới. Thành phần tham dự gồm đại diện lãnh đạo Đảng, Chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các sở, ban, ngành và đại biểu Hội đồng nhân dân Thành phố; lãnh đạo quận, huyện, các đơn vị cơ sở và đại diện cử tri Thành phố; đối với những chương trình mang tính chuyên sâu có mời thêm các chuyên gia, nhà khoa học để cùng tham gia phản biện, góp ý, đề xuất những giải pháp hiệu quả. Mỗi chương trình đều phải qua trình tự các bước thực hiện gồm: (1) Lựa chọn chủ đề của chương trình; (2) Xây dựng đề cương kịch bản; (3) Tổ chức khảo sát thực tế; (4) Tiếp nhận ý kiến Nhân dân; (5) Tổng hợp các nội dung kiến nghị và đề nghị giải quyết; (6) Tổ chức tổng duyệt; (7) Tổ chức phát sóng chính thức và ghi nhận những vấn đề sẽ tiếp tục thực hiện sau chương trình. Đa số các chương trình được thực hiện tại phim trường Đài Truyền hình Thành phố, đối với một số chủ đề cần được tuyên truyền thật sâu rộng, nhiều nội dung cử tri kiến nghị, Thường trực Hội đồng nhân dân Thành phố chọn địa điểm tổ chức tại hội trường của quận, huyện để mời nhiều cử tri tham dự (80 – 100 cử tri của 24 quận, huyện).
Từ năm 2011 đến nay chương trình đã thực hiện 104 kỳ phát sóng, góp phần tuyên truyền những quy định pháp luật mới ban hành giúp Nhân dân nắm bắt và đồng thuận thực hiện; đồng thời giải quyết những bất cập, khó khăn trong công tác quản lý nhà nước, những kiến nghị, bức xúc của Nhân dân trên các lĩnh vực như bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội, giáo dục mầm non, an toàn thực phẩm, quản lý quy hoạch, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất, thi hành án dân sự… Một số kết quả tiêu biểu như: Ban hành chính sách hỗ trợ cho giáo dục mầm non vào tháng 6 năm 2013 và mỗi năm tiếp tục có những chính sách hỗ trợ, bổ sung nhằm đảm bảo điều kiện cơ sở vật chất về trường lớp nuôi dạy trẻ, tăng thu nhập và giảm bớt khó khăn cho đội ngũ giáo viên; Lĩnh vực an toàn thực phẩm đã có những chuyển biến tích cực (xây dựng hệ thống giết mổ hiện đại, kiểm soát nguồn gốc thực phẩm…). Nhiều vụ việc thi hành án dân sự (16 vụ việc) đã được giải quyết đạt kết quả sau các chương trình. Hầu hết các kiến nghị của người dân gửi đến chương trình đều được các sở, ngành, cơ quan, đơn vị trả lời ngay tại hoặc ghi nhận để xem xét, giải quyết sau khi kết thúc chương trình. Với sự theo dõi giám sát của các Ban của Hội đồng nhân dân Thành phố, các sở, ban, ngành, các cơ quan, đơn vị nhanh chóng giải quyết đạt kết quả những nội dung đã cam kết trên sóng truyền hình. Bên cạnh đó, các chương trình đã được sự tham gia góp ý tích cực của Nhân dân về những giải pháp như: Công tác phân loại rác tại nguồn, xây dựng nếp sống văn minh đô thị, bảo tồn và phát triển văn hóa Thành phố, công tác phòng cháy chữa cháy, việc cải tạo chung cư cũ, di dời cơ sở gây ô nhiễm trong khu dân cư…
Từ việc giải quyết đạt kết quả những vấn đề Nhân dân kiến nghị, chương trình ngày càng thu hút sự quan tâm của các tầng lớp Nhân dân, góp phần tuyên truyền sâu rộng và hiệu quả những chủ chương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, tạo niềm tin của Nhân dân đối với Đảng và Nhà nước.
Chương trình “Lắng nghe và Trao đổi” đã mở ra diễn đàn dân chủ để Đảng, Chính quyền các cấp lắng nghe trực tiếp ý kiến, kiến nghị của Nhân dân và tạo điều kiện để Nhân dân phát huy quyền làm chủ của mình với phương châm “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra”.